La vie Senegalaise

Annemarie:
We zijn weer ruim een week verder, en wat hebben we weer veel meegemaakt! Vorige week hebben we zowel het huis en de mensen die er in wonen, als de stad beter leren kennen. Wat een beleving voor Ber om voor het eerst rond te lopen op een echte Senegalese markt. We wilden een mooi ensemble voor Daba kopen; een jurk met bijpassende rok. De kunst op de markt is het afdingen; wanneer je als blanke iets wilt kopen is de prijs ineens 5x hoger dan normaal. Het is een leuk spel om te kijken hoe ver je kunt gaan. Aan de andere kant vind ik het geen probleem om soms meer te betalen, om zo de locals te supporten. Anyway, al vrij snel een mooi setje voor Daba gescoord, met bijpassende kettingen. Ook namen we wat bissap bladeren mee, om daar later thuis sap mee te maken.

In het centrum van Thies bevinden zich een aantal hotels, waar we, als we ons even toubab (blanke) willen voelen, wat kunnen drinken of zelfs gebruik kunnen maken van het zwembad. Daarnaast is er een westerse supermarkt waar ze werkelijk alles verkopen. Het idee is om af en toe wat Westers voor de familie te koken. Ber en ik hadden vlak voor vertrek nog dezelfde blouse gekocht. We zeiden al tegen elkaar dat we die dan maar aan moesten doen als we gaan koken. Zien jullie het al voor je? Twee blonde meisjes in dezelfde kleding aan het kokkerellen in een Senegalese koken.

Vorige week vrijdag was het feest van de Tamkharite; aan ons uitgelegd als de Senegalese 31 december. Oud en nieuw dus, maar dan volgens de islamitische jaartelling. Na de lunch (heerlijke thiep bou dienne; rijst met vis) vertrokken we samen met Fallou, Mame Cheikh en Omar Mbaye (een vriend van Mame Cheikh die visboer is) met een gehuurde auto richting het dorp Notto. In Senegal raak je al snel gewend aan de staat waarin de meeste auto’s verkeren. Je vraagt je voortdurend af hoe het mogelijk is dat sommige auto’s nog uberhaupt kunnen rijden. Onze gehuurde auto was dan ook hemels na alle taxi’s en sept places die we genomen hebben (sept places zijn van die oude grote volvo’s waar in de achterbak nog 3 stoelen gemaakt zijn, waardoor je dus 7 plekken hebt voor passagiers. Dit zijn een soort gemeenschappelijke taxi’s die je kunt nemen als je naar een andere stad wilt. Lekker proppen wel, en bloedje heet!).

Voordat ik verder vertel over ons bezoek in Notto zal ik eerst wat vertellen over de Baye Fall die hier in Senegal te vinden zijn. Baye Fall is een stroming binnen de islam en deze is begonnen door Mame Cheikh Ibrahima Fall. Kenmerkend voor Baye Fall zijn hun dreadlocks en gekleurde kleding. In plaats van vijf keer per dag te bidden, gebruiken de Baye Fall deze tijd om te werken. Ook tijdens de Ramadan, wanneer vrijwel de hele Senegalese bevolking niet eet tussen zonsopgang en zonsondergang, maar dus ook minder werkt omdat het anders teveel energie kost, zijn er veel Baye Falls die hier niet aan meedoen zodat zij wel kunnen werken en zo de rest van de community kunnen voorzien van eten.
Alle Baye Falls hebben een Cheikh, een geestelijk leider die zij volgen. De Cheikh van zowel mij als Mame Cheikh is Serigne Cheikh Ndiguel Fall, die een huis heeft hier in Thies.







Aangekomen in Notto reden we eerst door naar een grote open plek met allemaal mangobomen. Na alle mensen begroet te hebben zaten we voor het enige huisje wat er was te wachten. Op gegeven moment kwam de Cheikh naar buiten. Wij liepen direct naar hem toe en begroetten hem zoals het hoort; op je knieën. Hij was heel blij om ons te zien, ook toen we over het project vertelden waarvoor we gaan werken. Na deze begroeting werden we heel snel het huisje ingeloodst, waar een groot bord met 4 kippen, uien-saus en frietjes op ons stond te wachten. Wat smaakte dit goed! Na ongeveer 5 minuten kwam er iemand binnen die zij dat we weer weg moesten. Binnen no time had iemand een plastic tasje tevoorschijn gehaald, waar dus de vier halve kippen ingestopt werden. Hop, snel weer naar buiten, de auto in, weer richting het dorp Notto. Wat een belevenis was dit weer! Wij reden voor op, achter ons reden auto’s met de rest van de Baye Fall’s en de auto met de Cheikh. Iedereen was aan het toeteren, en langs de weg stonden heel veel mensen die allemaal aan het zingen en het dansen waren. Alle kinderen renden mee met de auto’s. Daba en ik keken onze ogen uit! Eenmaal aangekomen in het dorp moesten we weer hop snel de auto uit. Wat was het druk, het stond werkelijk zwart van de mensen. We bleven dicht in de buurt van de Cheikh, die zich een weg baande door de menigte, richting een huis. Hij wenkte ons mee te gaan. Na enig geduw en getrek kwamen we aan bij het huis, stijf van de adrenaline. De Cheikh wees een kamer aan, en zei dat die voor ons was. We gingen naar binnen en de deur ging achter ons dicht. Even was het stil, toen keken Ber en ik elkaar aan en begonnen te schater lachen. Nog beduusd van alles wat er gebeurd was de afgelopen 10 min, ploften we op het bed neer waar we even konden bijkomen van alle commotie. Even later kwam Mame Cheikh ons halen en gingen we buiten het huis op matten zitten om met wat mensen te praten. Even later werden we weer naar binnen gesommeerd, waar een groot bord met eten klaarstond voor ons en onze vrienden. ‘s Avonds heb ik nog van een aantal mensen op de achterbank van een auto hun bloeddruk op zitten meten, ook een hele belevenis!

‘s Avonds begon het feest; zingen, dansen, praten, nog meer zingen en dansen. Dit zou de hele nacht doorgaan. Overwhelmed by everything hielden Ber en ik dit niet vol, en zijn we rond 01.00 naar onze kamer afgetaaid. Het gezang werd echter versterkt door microfoons dus heel veel hebben we niet geslapen.
Rond 6.30 werden we wakker gemaakt en weer meegenomen naar de thiant; het gezang. Iedereen stond nog steeds te dansen en zag er nog super fris uit. Na wat kopjes koffie werden we uitgenodigd om samen met de Cheikh te ontbijten op het dak van het huis. Neehoor, geen bruine boterham met kaas voor ons, maar heerlijke couscous met kip! Wat bijzonder was het dat we hier bij mochten zijn! De Cheikh was heel blij ons te zien en vroeg hoe het met ons ging, hoe het in Nederland was enz.
Rond een uur of 9.00 vertrokken we weer richting Thies, waar we redelijk gesloopt aankwamen.

Zondag hadden we weer een vol programma. Rond 9.00 stonden we op de Gare Routiere in Thies, de plek waar vandaan alle auto’s vertrekken richting andere steden. Daar propten we onszelf in een sept places, die gelukkig al vrij snel vol zat (de auto’s vertrekken pas als alle plaatsen bezet zijn. Als je dus als eerste aankomt kan het soms best lang duren voordat er 6 andere mensen zijn die naar dezelfde stad willen).
Na ongeveer 2,5 uur rijden kwamen de aan in Touba, de heilige stad van de Baye Falls. In deze stad ligt zowel Mame Cheikh Ibrahima Fall (de stichter van Baye Fall) begraven, als Cheikh Amadou Bamba (stichter van de Mouride). Zoek het allemaal maar op op google.
De tombe van Mame Cheikh Ibra Fall bevindt zich op een begraafplaats die werkelijk bommetje vol ligt. Het is onwaarschijnlijk om te zien hoe hutje mutje alles ligt. De tombe van Mame Cheikh Ibra Fall staat echter in een gebouwtje, maar daar omheen tombes van andere belangrijke Cheikh.


Tegenover de begraafplaats staat de Grande Mosquee de Touba, waar Cheikh Amadou Bamba, oftewel Serigne Touba begraven ligt. Ik zelf ben hier vorig jaar ook al geweest, dus zeker voor Ber was dit heel bijzonder. De moskee is prachtig en ziet er ook van binnen piekfijn uit. Het enige jammere was dat Ber de moskee niet in mocht, omdat ze geen moslim is...
En och och wat was het ook weer warm. Vooral in Touba, wat een stuk meer landinwaarts ligt. Daarnaast dragen we hier lange rokken en droegen we in Touba naast een gewone hoofddoek ook nog een soort sluier. Anyway, niet te veel aan denken en maar genieten van alles om ons heen.
Na geluncht te hebben bij vrienden van ons vriend Mame Cheikh, vertrokken we rond 16.30 weer naar de Gare Routiere in Touba. Helaas hadden we dit keer niet zoveel geluk met de sept places, en moesten we ongeveer een uur wachten totdat de auto vol was.
Gelukkig vermaakten we ons wel. We kunnen erg lachen met Mame Cheikh, die ontzettend goed voor ons zorgt! (Dus no worries mama’s!)
Uiteindelijk waren we rond een uur op 21.00 weer in Thies. (Hoelang je over een reis doet verschilt dus echt per keer, is erg afhankelijk van de staat van de auto waarin je zit!).
Lekker moe weer, dus vroeg ons bedje opgezocht.

En afgelopen dinsdag was het dan zover, onze eerste dag in het ziekenhuis!!

Bernadette:
Eerst nog even over maandag, we zouden niet zo veel te doen hebben, een rustdagje na een drukke en vermoeiende dag in Touba. Het enige dat we zouden gaan doen was het ziekenhuis bezoeken. Echter ging dit natuurlijk weer typisch Afrikaans. Van vertrek voor de lunch, werd het na de lunch. Uiteindelijk gingen we om 21:00 richting het ziekenhuis; this is Africa.

Annemarie en ik hadden er wel allebei heel veel zin in, we waren erg benieuwd wat we daar zouden aantreffen. We kwamen binnen en werden met open armen ontvangen door de baas van het ziekenhuis; Youssou. Wat ik erg fijn vind, is dat hij erg duidelijk verstaanbaar Frans spreekt. Veel mensen waarmee we wonen vind ik lastig te verstaan, omdat ze echt Senegalees Frans spreken.
Youssou was erg blij met onze komst en vertelde honderduit over het ziekenhuis. Ook vertelde hij dat ze vaker stagiaires hadden gehad uit Europa, dit stelde ons wel een beetje gerust. In het ziekenhuis zijn twee afdelingen te vinden. Maternelle en infirmerie, dus de kraamafdeling en de eerste hulp.
Na het praatje nam hij ons mee voor een korte rondleiding door het ziekenhuis. Het is klein en het lijkt alsof je 100 jaar terug in de tijd gaat. Alles is primitief. Mensen liggen hutje mutje op elkaar op een kamer, gelukkig wel met eigen bedden, baby’s liggen bij moeders in bed op dezelfde kamer als mensen met malaria, het is niet schoon, ze hebben niet voldoende middelen en gebruiken veel oude apparatuur. Echter is dat natuurlijk ook onze kijk op op de zorg van hier, omdat wij het gewend zijn volgens de Nederlandse standaarden.

Dinsdag ochtend om 8:30 namen we de taxi naar het ziekenhuis voor onze eerste werkdag. Dit begon direct heel leuk. Wat fijn is aan het ziekenhuis, is dat er voornamelijk vrouwen werken. Het is heel fijn om weer even met vrouwen rond te hangen die gewend zijn aan buitenlanders, in plaats van de hele dag met mannen wat we hier thuis hebben.
Na iedereen uitvoerig begroet te hebben kregen we ons eigen uniform, wat veel van jullie wel op facebook zullen hebben gezien. We spraken met Youssou af dat we de eerste week vooral wilden kijken en daarna pas zelf aan het werk wilden gaan. Dit om de reden dat wij alles op hele andere manieren hebben geleerd in Nederland en dat we willen kijken hoe het hier in Senegal gaat.
In het begin wisten we niet goed wat we moesten doen. We liepen een beetje heen en weer tussen de twee afdelingen, keken mee bij consultaties, maakten wat injecties klaar, etc. Nu na de derde dag werd het een stuk leuker. Op dinsdag en donderdag zijn er veel baby’s en kinderen die langskomen voor vaccinaties. Die moesten worden gewogen en opgemeten en daarna kregen ze de vaccinatie. Vaccinaties geven hebben wij nog niet gedaan, we waren de hele dag druk met al die lieve schattige babytjes.

Ik zal even een opsomming maken om te laten zien op wat voor manieren het anders gaat dan in Nederland. Voor de steriele materialen, ook voor gaasjes en watjes, is er een soort oven om alles te desinfecteren. Handen worden niet tussen patienten door gewassen, maar alleen wanneer de handen vies zijn. Dit gebeurt dan in een bak met chloorwater, waarna je ze afspoelt in een bak met gewoon water. Er worden eigenlijk nooit handschoenen gedragen, gelukkig hebben wij onze eigen meegenomen.
Daarnaast wordt vrijwel niets opgeruimd, ook vieze materialen blijven liggen. Injecties worden gegeven met de opzuignaald waarmee je het medicijn uit een flacon haalt. Injectienaalden worden bewaard om ze bij dezelfde patient opnieuw te kunnen gebruiken. Ook zijn er geen dekens, kussens of lakens aanwezig. Vrouwen kunnen met meerderen op een kamer bevallen. De oren van baby’s worden een paar dagen na de bevalling met naald en draad gepierced. Je moet voor een consult een kaartje kopen, zonder kaartje krijg je geen consult. Je bewaart je eigen medicatie in een zakje, dit moet je ook zelf kopen. Alleen voor kinderen onder de 5 is de medicatie gratis, wanneer het ziekenhuis deze medicatie bezit. Wanneer dit niet het geval is krijg je een recept om het zelf bij de pharmacie te kopen.
Verder is er vrijwel geen privacy, mensen lopen overal binnen en er worden consulten van verschillende patienten tegelijk gehouden. Ook is het zo dat wanneer er iemand binnenkomt als er een consult bezig is, de patient gewoon moet wachten tot de desbetreffende verpleegkundige uitvoerig heeft gesproken over van alles en nog wat. De chef van het ziekenhuis werkt zeven dagen per week, wanneer hij een dag vrij neemt moet het ziekenhuis dicht. Er zijn geen artsen in het ziekenhuis, wat wil zeggen dat de verpleegkundigen de diagnoses stellen en recepten uitschrijven.
Tot slot is er een 24 uurs dienst in het ziekenhuis, zonder slaap. Ik denk dat dit wel een goed beeld geeft van het ziekenhuis waarin we werken. Je kan begrijpen dat we soms best overdonderd zijn van de manier van werken.

Wel hebben we het er echt naar onze zin, al vinden we het wel spannend soms. Vooral na ons gesprek met Youssou gister, die ons vertelde dat we zeker bij bevallingen aanwezig gaan zijn en ook infusen gaan prikken. Gelukkig hebben we een spoedcursus infuusprikken gehad op school! Verder is er een verloskundige in het ziekenhuis die ook in een ander ziekenhuis in Thies werkt, zij wil ons daar ook graag mee naar toe nemen. Ook gaat er een deze dagen een vrouw bevallen in ons ziekenhuis, we hopen daar bij te kunnen zijn, al zal dit wel heftig gaan worden.

De avond nadat we terug kwamen van onze eerste werkdag waren er ontzettend veel mensen bij ons thuis. Wij vonden het leuk om aan Mame Cheikh ons ziekenhuisuniform te laten zien, dus we kwamen de kamer uit, gekleed en wel met een thermo- en bloeddrukmeter. Als gevolg daarvan, wilde letterlijk iedereen zijn bloeddruk laten meten. Ik denk dat ik dat wel bij 15 tot 20 mensen heb gedaan. Hieraan kan je ook zien hoe weinig men hier te maken krijgt met de zorg. Wanneer ze er dan een keer gratis toegang tot hebben wil iedereen er gebruik van maken. Ik was er wel moe van, al die 20 mensen met heel veel geluid op de achtergrond.

Morgen gaan we nog een dag naar het ziekenhuis, zaterdag en zondag zijn we vrij. Zaterdagavond wil Mame Cheikh met ons Thies in, om ‘Thies by night’ te zien, zoals hij het zei. Even de Toubab uithangen, dit lijkt me heerlijk. Zoals het er nu naar uit ziet gaan we maandag naar Darou Fall, dat is een klein dorpje, om daar medicatie uit te delen. Daar blijven we tot donderdag. Annie en ik gaan dan vanaf daar direct door naar Saint-Louis, waar vrienden van Mariama wonen, voor een lang weekend waar we lekker kunnen zwemmen, om volgende week dinsdag weer in het ziekenhuis verder te gaan. Zoals ik al zei is dit de planning voor nu, maar ik heb inmiddels geleerd dat ik me nergens aan vast moet houden, het verandert namelijk normaal gesproken elke dag.